Thuốc lá tàn phá cơ thể thế nào?
Hấp thụ 200 loại hóa chất gây hại trong thuốc lá, người hút có nguy có mắc nhiều loại ung thư, các bệnh tim mạch và rất nhiều bệnh khác.
Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), mỗi năm thuốc lá cướp đi sinh mạng gần 8 triệu người. Một triệu người trong số đó hút thuốc lá thụ động - hình thức hít phải khói thuốc lá từ không khí, mà không trực tiếp hút thuốc lá.
Tại Việt Nam, 97% bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá. Số tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam, một trong những nguyên nhân là sử dụng thuốc lá.
Ước tính mỗi năm có khoảng 40.000 người Việt chết liên quan đến thuốc lá, nhiều hơn tổng số người chết vì HIV⁄AIDS, lao phổi và sốt rét cộng lại.
Bác sĩ Trần Quốc Khánh, Bệnh viện Việt Đức, nhấn mạnh tác hại của thuốc lá không đơn giản chỉ dừng lại ở các bệnh lý ở phổi. "Với khoảng 200 hóa chất có hại khác nhau trong mỗi điếu thuốc, trong đó có chất gây ung thư, các hoạt chất gây nghiện, gây độc tế bào, gây đột biến gene... thuốc lá đang từng giờ giết chết cơ thể ở hầu hết các cơ quan, bộ phận", bác sĩ nói.
Nicotine và carbon monoxide là hai chất nguy hiểm nhất trong khói thuốc. Nicotine là chất gây nghiện, có thể tồn tại trong cơ thể từ sáu đến tám giờ tùy thuộc vào tần suất hút thuốc lá. Nicotine làm tăng huyết áp, nhịp tim, lưu lượng máu đến tim và thu hẹp động mạch (mạch máu dẫn máu từ tim), nguy cơ xơ cứng thành động mạch, từ đó dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Carbon monoxide là loại khí không mùi, không màu, có thể khiến làm giảm lượng oxy dùng để vận chuyển các tế bào hồng cầu, tăng lượng cholesterol tích tụ ở thành trong của động mạch, làm cho động mạch xơ cứng, dẫn đến các bệnh về tim mạch.
"Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên gấp 2-3 lần, ngoài ra còn làm giảm tác dụng của các thuốc điều trị tăng huyết áp", bác sĩ nói.
Lá phổi đen kịt của người hút thuốc lá. Ảnh: Shutterstock
Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Khói thuốc làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy cũng như thành phần của chất nhầy. Đôi khi, các tuyến tiết nhầy bị tắc, làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả chính là chất nhầy bị nhiễm nhiều chất độc hại từ khói thuốc, bị giữ lại trong phổi và cản trở sự lưu thông trao đổi không khí.
Do ảnh hưởng của các chất độc hại có trong khói thuốc lá, đường thở dễ bị co thắt, luồng khí hít vào và thở ra bị cản trở nên người hút thuốc dễ nhiễm virus, vi khuẩn, dễ mắc lao phổi, bệnh phổi mạn tính, đặc biệt là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Trẻ em hít phải khói thuốc có nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp, viêm tai giữa, tăng nguy cơ lên cơn hen và mức độ nặng của bệnh hen.
Ngoài ra, thuốc lá tăng nguy cơ loét dạ dày, hành tá tràng. Với người trung niên, thuốc lá cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng thoái hóa các khớp nghiêm trọng và loãng xương sớm. Thuốc lá gây nên nhiều loại ung thư ở phổi, thận, bàng quang, hậu môn trực tràng, cơ quan sinh dục...
Thuốc lá còn là nguyên nhân gây nên tình trạng vảy nến ở da, làm xấu đi và biến dạng móng tay chân, tăng các nếp nhăn ở ngoài da, nguy cơ đục thủy tinh thể, giảm thính lực, tăng nguy cơ sâu răng. Với nam giới, thuốc lá làm biến dạng tinh trùng từ trong cấu trúc AND, giảm tưới máu cho dương vật, từ đó tăng nguy cơ dị dạng thai nhi, giảm khả năng sinh dục và sinh sản. Với phụ nữ, thuốc lá làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, trẻ đẻ non, trẻ đẻ thiếu cân, các dị tật bẩm sinh ở trẻ...
Bác sĩ Khánh cho biết, thuốc lá cũng được ghi nhận là một trong những nguyên nhân gây nên căn bệnh buergers. Đó là tình trạng viêm tắc, huyết khối các mạch máu, dẫn đến viêm loét hoại tử các đầu tay chân.
Bác sĩ nhấn mạnh, thuốc lá, thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá chứa nhiều độc tố nguy hiểm. Điều tốt nhất bạn nên làm là bỏ thuốc lá hoàn toàn.
Thúy Quỳnh
